Vestia. Woonbron. Rochdale. Veel mensen herinneren zich nog wel de ontsporingen van deze woningcorporaties, die uiteindelijk tot de parlementaire enquete woningcorporaties geleid heeft. Maar ver voor de Kamer de motie Van Bochove aannam, waarin besloten werd tot deze enquete, waren er al signalen dat sociale verhuurders afdwaalden van hun kerntaken. Het interne en externe toezicht schoot tekort, met als gevolgen: hobbyisme, risicovolle nevenactiviteiten en integriteitsschendingen. Die ontwikkeling was volgens mij geen toeval: na de nota Volkshuisvesting in de jaren negentig van Enneus Heerma waren de corporaties op afstand van de overheid geplaatst. Woningwetleningen en subsidies waren afgeschaft, verenigingen omgezet in stichtingen, schaalvergroting een doel op zich. De beloning van directeuren -nu directeur-bestuurder genoemd- en raden van commissarissen schoten omhoog. Bouwden corporaties vroeger vooral woningen, nu werd de verkoop van hun bezit (“uitponden”) onderdeel van de bedrijfsvoering. Sociale verhuurders moesten ondernemers worden en de overheid moest ze niet teveel op de vingers kijken. En huurders waren voortaan woonconsumenten, die moesten zich niet bemoeien met de strategie of de bedrijfsvoering van hun corporatie.
In dit dossier een overzicht van de ontsporingen die ik in de loop van de jaren voorbij zag komen en mijn verbeteringsvoorstellen om de maatschappelijke verankering van de corporaties op een hoger peil te brengen.
Algemene artikelen over (verbetering) aansturing en toezicht op corporaties
1 juni 2007 Toezicht woningcorporaties: wordt het nog wat?
8 augustus 2008 Van de (i)Pod gerukt
25 september 2008 kerntaken en nevenactiviteiten van woningcorporaties
5 februari 2009 Twee simpele integriteitsvoorstellen voor woningcorporaties
2 maart 2009 Transparantie en integriteit bij woningcorporaties
14 maart 2009 SP aanpak integriteit woningcorporaties overgenomen
8 april 2009 debat ontspoorde woningcorporaties
11 juni 2009 Meldpunt integriteit woningcorporaties
1 juli 2009 Algemeen Overleg “zwakke broeders”
3 november 2009 Binnenkort: (neven)functies in één oogopslag
19 december 2010 CFV publiceert “overgangsrapporten”corporaties
20 december 2010 Verbindingen
2 januari 2011 Verlies niet gerealiseerde corporatieprojecten: €153 miljoen
18 juli 2011 Vrienden onder elkaar
28 juni 2012 Aedes doet dapper
8 mei 2012 WRR onderzoekt schaduwzijden marktwerking
5 maart 2013 leve het gemeentelijk woningbedrijf?
24 december 2013 Pas toe of leg uit
20 januari 2014 Hoe zit het nou met het stapelen van commissariaten?
27 februari 2014 directeur waakhond CFV uit keiharde kritiek op Blok
26 juni 2014 verslag verhoor Paulus Jansen door parlementaire enquete woningcorporaties 33606-10 (pag.1418 e.v.)
9 maart 2023 Bestuurlijk verval
Laurentius (Breda) , inclusief overname Woningbedrijf Oirschot
14 maart 2010
huisnotaris woningcorporatie Laurentius tevens voorzitter raad van commissarissen
7 april 2010 Van Middelkoop: huisnotaris in RvC kan niet
23 juni 2010 Gaat Oirschot zijn woningbedrijf verkopen of overdragen?
22 februari 2011 woningbedrijf Oirschot verkwandeld over de ruggen van zijn huurders?
23 mei 2012 Citaat van de dag (liesbeth Spies)
zie verder deelrapport casussen 33606-6 parlementaire enquete woningcorporaties (pag.204 e.v.)
De kleine Meijerij (Rosmalen)
18 mei 2009 Daar gaan we weer
Rentree (Deventer)
9 september 2008 Wijkaanpak in Deventer
zie verder deelrapport casussen 33606-6 parlementaire enquete woningcorporaties (pag.134 e.v.)
Servatius (Maastricht)
29 september 2009 Van der Laan onderzoekt aansprakelijkheid top Servatius
14 september 2010 Verslag toezichthouder: geheim tenzij
zie verder deelrapport casussen 33606-6 parlementaire enquete woningcorporaties (pag.95 e.v.)
Rochdale (Amsterdam)
25 oktober 2008 Rochdale
30 oktober 2008 Rochdale (2)
2 november 2008 de Rochdale principles
19 november 2008 Rochdale maakt misbruik van Leegstandswet
3 december 2008 Van der Laan/Rochdale
27 december 2008 Slonzig extern toezicht bij Rochdale
28 december 2008 Rochdale onderzoek loopt uit
2 februari 2009 Exit Möllenkamp
30 maart 2009 Leestip: uitspraak rechter in kort geding Möllenkamp-Rochdale
13 juni 2009 Wist VROM al langer van meststal Rochdale?
zie verder deelrapport casussen 33606-6 parlementaire enquete woningcorporaties (pag.48 e.v.)
29 maart 2017 Hof veroordeelt oud-Rochdale bestuurder tot hogere celstraf
Vestia (Rijnmond-Haaglanden)
24 juli 2012 Derivatenhandel door woningcorporaties: l’histoire se repete
26 november 2008 Van der Laan pakt over-de-top inkomens corporatietop aan
6 juni 2007 Vestia: onderhoud na verkoop huurwoningen verwaarloosd
29 juni 2007 Vogelaar ziet geen probleem bij onderhoud koopwoningen
20 december 2007 Het gelijk van Vestia?
Zie verder deelrapport Vestia 33606-7 parlementaire enquete woningcorporaties
Wooninvest (Leidschendam-Voorburg)
5 januari 2007 Wooninvest dingt naar huisjesmelkerstrofee
8 februari 2008 Winsemius: huurverdubbeling geen probleem
zie verder deelrapport casussen 33606-6 parlementaire enquete woningcorporaties (pag.208 e.v.)
Ymere (Amsterdam)
18 december 2010 Citaat van de dag
Woonbron (Rotterdam)
Paulus Jansen 
Geachte heer Jansen,
Dank voor interessante bericht over ontspoorde woningbouw coöperaties.
Ben zelf ondernemer en werkzaam in financiële industrie.
Heb mij immer verbaast over zoveel zotte en onjuiste voorstellen, die uit VVD – CDA koker kwamen in dit dossier.
Ook de structuur omzetten naar stichtingen is zeer riskant en heeft in verleden meer dan miljard publiek geld oa in de sociale hoek in handen gebracht van een klein bestuur, die er leuke dingen voor eigen rekening mee is gaan financieren. Politiek en overheden leren zeer traag of nihil van fouten in het verleden.
Het roept niet alleen vragen op richting toezicht en integriteit bestuur, maar eveneens het ontwerp en de kwaliteit van de wetgeving is niet op orde! We hebben dus ook een ontspoorde Staat, politiek proces en uitvoering beleid. “Vis rot vanaf de kop!”
Vandaar de vraag over hoe het kan, dat ministers en regering zo gemakkelijk wegkomen met onjuiste voorstelling van zaken en bewust onwaarheden debiteren. ( Zelfs bewust liegen van een bestuurder of haar adviseurs bij RVS in een bezwaarprocedure is niet strafbaar in NL en tegenstelling tot Duitsland !).
Blok en deskundigen wisten op voorhand dat dit een fiasco ging of kon worden. Vraag is dus wat moet er veranderen in onze tweede en eerste kamer, opdat eenzijdig beleid met grote fouten aan boord en daardoor kansloos beleid voor uitvoering, dus eerder de nek wordt omgedraaid of sterk wordt verbeterd? Nu kan de regering ingeval van onwelgevallige kritiek, tegen alle expert adviezen in ( zie ook pensioenwet) doordrukken en is ze niet aansprakelijk te stellen. Mijn visie is dat de politieke onschendbaarheid snel moet worden ingeperkt en dat een minderheid in de kamer ( bijv 30 % ) contra onderzoek moet kunnen instellen op een wet onafhankelijk van de regering! Nu zie ik diverse malen dat zelfs moties op de stapel gaan en niet worden uitgevoerd. Ook een motie van wantrouwen wordt op basis van gewone meerderheid ( regering) gepareerd. Ik ben dus niet verbaasd over de onuitvoerbare wetten en de vele crisissen die we nu meemaken. De leugen kan en mag regeren?
Het wordt tijd voor grote verandering in de bestuurscultuur en dat we de kwaliteit van (ontwerp) wetgeving op een veel hoger professioneel peil brengen.
Met vriendelijke groet,
Klaas Bron
LikeLike