Een gemiddeld Nederlands huishouden geeft €180 per jaar uit aan rioolrechten: de vergoeding die je aan de gemeente betaalt voor de aanleg en het onderhoud van het riool. Wat krijg je daarvoor terug en hoe goed of slecht presteert jouw gemeente ten opzichte van anderen? Je vindt het Riolering in beeld 2013 , de driejaarlijkse benchmark van Rioned. Interessant leesvoer voor gemeenteraadsleden met water in hun portefeuille.
Nu het kabinet enthousiast bezig is om de corporatiebranche om zeep te helpen herleeft op lokaal niveau -ook bij de SP- de roep om het gemeentelijk woningbedrijf weer nieuw leven in te blazen. Mijn advies: niet doen! Veel logischer is het om de maatschappelijke controle op het functioneren van de woningcorporaties te versterken en de roofwetgeving voor de corporatiesector in te trekken.
gemeentelijke woningbouw eind jaren 70: de Peperclip in Rotterdam-Zuid
In februari 2000, twaalf en een half jaar geleden, stelde Remi Poppe schriftelijke vragen over het artikel “leges: heel veel geld voor flutwerk.” Grond voor het artikel was een dissertatie waarin onderzocht was of gemeenten voldeden aan de verplichting van artikel 229b van de Gemeentewet, waarin gesteld wordt dat leges maximaal gelijk mogen zijn aan de reëel te maken kosten voor de af te geven vergunning. Het is nu 2012 en de kwalificatie “veel geld voor flutwerk” is voor de meeste gemeenten nog steeds van toepassing.
gezien de prijs van een bouwvergunning zou je denken dat de afgifte plaats vindt na zware onderhandelingen
‘Veel gemeenten hebben eigen vermogen, maar ook schulden. Wanneer zij bij het Rijk veel minder rente ontvangen voor uitgezet geld dan bij banken, zullen ze er waarschijnlijk vaker voor kiezen om schulden af te lossen.’
(wethouder Janny Bakker-Klein van de gemeente Huizen in VNG-Magazine van 13 juli, naar aanleiding van het voornemen van het kabinet om gemeenten te verplichten tot schatkistbankieren)
Janny, zou het niet sowieso verstandiger zijn om schulden af te lossen?
Zojuist presenteerde Marjolein van Asselt namens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid het advies Evenwichtstkunst; over de verdeling van verantwoordelijkheid voor fysieke veiligheid. De WRR bedrijft met het advies de evenwichtskunst in een tijdperk waarin de overheid vooral oog heeft voor het afschaffen van regels en verantwoordelijkheden.
Lees verder “Adviseren aan dit kabinet is vorm van evenwichtskunst”
In Delfzijl krijgt een ontwikkelaar van een windpark een VIP-behandeling bij de afhandeling van de benodigde vergunningaanvragen. Hij betaalde €45.000 aan de gemeente om extra mankracht in te huren.
Complimenten aan de SP ledenwerkgroep Oirschot. Zij organiseerden gisteravond een prima -en goed bezocht- debat voor de huurders van het gemeentelijk woningbedrijf(je), dat op de nominatie staat om verkocht te worden. De vraag waar de gemeenteraad voor staat: wordt het woningbedrijf voor de laatste keer als een citroen uitgeperst, of wordt er gekozen voor het belang van de Oirschotse huurders en woningzoekenden?
Lees verder “Gaat Oirschot zijn woningbedrijf verkopen of overdragen?”
Ik wil dat de minister van justitie een onderzoekt of er strafbare feiten gepleegd zijn bij de verkoop van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten aan ABN AMRO. Volgens vandaag gepubliceerd onderzoek van de Volkskrant is het bedrijf destijds door manipulatie van de top van Bouwfonds en ABN AMRO ver onder de prijs verkocht, waardoor de Nederlandse gemeenten honderden miljoenen, tot mogelijk meer dan een miljard euro, misgelopen zijn.
Hans Wiegel, destijds commissaris bij het Bouwfonds, liet volgens de Volkskrant vooral goed voor zichzelf en zijn vrouw zorgen. Voor de belangen van de gemeenten had hij wat minder oog.
Op 4 april schreef ik over het debat in Enkhuizen, naar aanleiding van de voorgenomen gemeentelijke herindeling in West-Friesland. De Groningse bestuurskundige Michiel Herweijer betoogde daar al dat het maatschappelijke effect van de opschaling twijfelachtig is. In VNG-Magazine van 15 mei krijgt hij steun van zijn Tilburgse collega Linze Schaap, verbonden aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur (TSPB).
Lees verder “Groter, groter, groter: maar waarom eigenlijk? (2)”
Afgelopen woensdag organiseerde de SP afdeling Enkhuizen een debat over de komende gemeentelijke herindelingen in West-Friesland. Daar hebben gemeenten Medemblik, Wervershoof en Andijk een fusieverzoek ingediend bij de provincie, waartegen de buurgemeenten Hoorn, Stedebroec en Enkhuizen bezwaar maken. En de provincie wil het liefst de hèle regio bestuurlijk op de schop nemen.
Het rommelt bestuurlijk achter de IJsselmeerdijk
Ik ging in discussie met Bart Heller, de GroenLinks gedeputeerde die namens de provincie Noord-Holland de herindelingen voorbereidt en met de Groningse hoogleraar bestuurskunde Michiel Herweijer. In de zaal: veel bestuurders, gemeenteraadsleden en ook nog wat gewone stervelingen.
De schaalvergroting die bij de woningcorporaties, in het onderwijs, de zorgsector en de welzijnswereld al een spoor van ellende heeft achtergelaten, laat ook de gemeenten niet onberoerd. Per 1 januari 2009 waren er nog 441 gemeenten. Honderd jaar geleden waren dat er ca. 1.150, vijfentwintig jaar geleden waren er nog zo’n 700 over. In de meeste buurlanden is er een vergelijkbare trend, met uitzondering van Oostenrijk en Frankrijk (57.000 gemeenten!).
Een belangrijk argument voor de huidige herindelingen zijn de decentralisaties van rijkstaken. Gemeenten krijgen steeds meer en ingewikkelder taken op hun bordje en dat groeit de kleine gemeenten boven het hoofd. In het verleden hadden fusies vooral het karakter van annexatie: een stedelijke centrumgemeente slokt een of meer randgemeenten op om gemakkelijker te kunnen uitbreiden.
De hamvraag bij dit alles is natuurlijk: wie wordt hier beter van, behalve de burgemeester en wethouders van de fusiegemeenten, die hun bezoldiging omhoog zien gaan? Herweijer deed tien jaar geleden een spraakmakend onderzoek naar de fusie-effecten bij Groningse gemeenten en kwam tot de conclusie dat fusies lang niet altijd tot betere dienstverlening leiden, terwijl ze bijna altijd de afstand tussen burger en bestuur vergroten. Hij wees ook op het in zijn ogen succesvolle alternatief van de kleine gemeente Ten Boer, die niet fuseerde maar het grootste deel van zijn ambtelijke apparaat overdeed aan de gemeente Groningen. Ze kopen nu hun diensten in bij de stad, tot grote tevredenheid. In 2008 score Ten Boer het best van alle Groningse gemeenten op het punt van waardering door de inwoners. Een andere immateriële waarde van kleinschaligheid vindt Herweijer de grotere zelfwerkzaamheid en betrokkenheid van inwoners en verenigingen bij de uitvoering van publieke taken.
Daar tegenover stelde Bart Heller vooral de grotere efficiency en kwaliteit van de dienstverlening door grotere gemeenten. Wat weer bestreden werd door Herweijer: die deed ook onderzoek naar de waardering van sociale diensten, die bij kleine gemeenten hoger bleek uit te pakken dan bij grotere. Bij de aanwezige gemeenteraadsleden en wethouders was er opvallend veel steun voor schaalvergroting, terwijl de `gewone stervelingen´ in de zaal vrijwel zonder uitzondering aanhanger waren van kleinschaligheid.
Ik ben er ook van overtuigd dat kleine gemeenten in het landelijk gebied meerwaarde kunnen hebben, mits ze investeren in hun functie als democratisch platform en voor hun dienstverlening waar nodig samenwerken met collega/gemeenten. Daarvoor is het nodig dat lokale bestuurders verder kijken dan de gemeentegrens.
Paulus Jansen 