Door de groeiende woningnood is er de laatste jaren toenemende discussie over fundamenteel andere verhoudingen op de woningmarkt. Nederland heeft nu een hoog aandeel koopwoningen (bijna 60%), een hoog aandeel corporatie huurwoningen (30%) en een beperkt aandeel commerciële huur en andere eigendomsvormen. Bij die andere eigendomsvormen staat coöperatief bezit, met name in de grote steden, in de belangstelling.
Op 12 november waren bijna 500 vertegenwoordigers van dorpsraden en andere plattelanders verzameld in de Tweede Kamer, om met elkaar en met kamerleden te debatteren over de mogelijkheden om de leefbaarheid op het platteland te verbeteren.
Gisteren was de jaarlijkse nieuwe ledendag van de SP in de Tweede Kamer. Ik was spreekstalmeester in de Handelingenkamer, de oude bibliotheek van het ministerie van justitie waarin de notulen van de Tweede Kamer sinds 1815 staan opgeslagen. Samen met het lijkenboek.
De Tweede Kamer werd vanmorgen bezet door een stroom plattelanders uit alle windstreken, die er een eigen plattelandsparlement georganiseerd hadden. Een aantal kamerleden, waaronder ik, volgde de debatten en gaf commentaar op de conclusies.
veel dorpsverenigingen zijn bezig met lokale initiatieven voor duurzame energie. Hoonhorst was in 2010 het meest duurzame dorp van Overijssel
wat is er eigenlijk de afgelopen zeven eeuwen veranderd?
Staatssecretaris Huizinga wil niets doen aan de enorme verschillen in tarieven van de waterschappen ten gevolge van de herziening van de Waterschapswet, waardoor sommige huishoudens in één jaar tijd 63% meer gingen betalen. Zij vindt dat de klagers bij de “democratisch gekozen” besturen van de waterschappen moeten aankloppen. Maar wat mij betreft is Huizinga wel degelijk verantwoordelijk, omdat zij de spelregels (Waterschapswet) verzonnen heeft.
Lees verder “Huizinga wil wildwesttarieven waterschappen niet aanpakken”
Onlangs schreef ik al over de motie over huurderleden in de raden van commissarissen van woningcorporaties. Op Aedesnet, de site van de woningcorporaties, geven enkele corporatiedirecteuren commentaar.
Toen de huurders het nog voor het zeggen hadden bij woningbouwverenigingen als De Dageraad werden er best wel aardige woningcomplexen gebouwd (complex P.L.Takstraat e/o, architecten De Klerk/Kramer)
Lees verder “Krijgen de huurders meer te zeggen bij de corporatie?”
Afgelopen woensdag organiseerde de SP afdeling Enkhuizen een debat over de komende gemeentelijke herindelingen in West-Friesland. Daar hebben gemeenten Medemblik, Wervershoof en Andijk een fusieverzoek ingediend bij de provincie, waartegen de buurgemeenten Hoorn, Stedebroec en Enkhuizen bezwaar maken. En de provincie wil het liefst de hèle regio bestuurlijk op de schop nemen.
Het rommelt bestuurlijk achter de IJsselmeerdijk
Ik ging in discussie met Bart Heller, de GroenLinks gedeputeerde die namens de provincie Noord-Holland de herindelingen voorbereidt en met de Groningse hoogleraar bestuurskunde Michiel Herweijer. In de zaal: veel bestuurders, gemeenteraadsleden en ook nog wat gewone stervelingen.
De schaalvergroting die bij de woningcorporaties, in het onderwijs, de zorgsector en de welzijnswereld al een spoor van ellende heeft achtergelaten, laat ook de gemeenten niet onberoerd. Per 1 januari 2009 waren er nog 441 gemeenten. Honderd jaar geleden waren dat er ca. 1.150, vijfentwintig jaar geleden waren er nog zo’n 700 over. In de meeste buurlanden is er een vergelijkbare trend, met uitzondering van Oostenrijk en Frankrijk (57.000 gemeenten!).
Een belangrijk argument voor de huidige herindelingen zijn de decentralisaties van rijkstaken. Gemeenten krijgen steeds meer en ingewikkelder taken op hun bordje en dat groeit de kleine gemeenten boven het hoofd. In het verleden hadden fusies vooral het karakter van annexatie: een stedelijke centrumgemeente slokt een of meer randgemeenten op om gemakkelijker te kunnen uitbreiden.
De hamvraag bij dit alles is natuurlijk: wie wordt hier beter van, behalve de burgemeester en wethouders van de fusiegemeenten, die hun bezoldiging omhoog zien gaan? Herweijer deed tien jaar geleden een spraakmakend onderzoek naar de fusie-effecten bij Groningse gemeenten en kwam tot de conclusie dat fusies lang niet altijd tot betere dienstverlening leiden, terwijl ze bijna altijd de afstand tussen burger en bestuur vergroten. Hij wees ook op het in zijn ogen succesvolle alternatief van de kleine gemeente Ten Boer, die niet fuseerde maar het grootste deel van zijn ambtelijke apparaat overdeed aan de gemeente Groningen. Ze kopen nu hun diensten in bij de stad, tot grote tevredenheid. In 2008 score Ten Boer het best van alle Groningse gemeenten op het punt van waardering door de inwoners. Een andere immateriële waarde van kleinschaligheid vindt Herweijer de grotere zelfwerkzaamheid en betrokkenheid van inwoners en verenigingen bij de uitvoering van publieke taken.
Daar tegenover stelde Bart Heller vooral de grotere efficiency en kwaliteit van de dienstverlening door grotere gemeenten. Wat weer bestreden werd door Herweijer: die deed ook onderzoek naar de waardering van sociale diensten, die bij kleine gemeenten hoger bleek uit te pakken dan bij grotere. Bij de aanwezige gemeenteraadsleden en wethouders was er opvallend veel steun voor schaalvergroting, terwijl de `gewone stervelingen´ in de zaal vrijwel zonder uitzondering aanhanger waren van kleinschaligheid.
Ik ben er ook van overtuigd dat kleine gemeenten in het landelijk gebied meerwaarde kunnen hebben, mits ze investeren in hun functie als democratisch platform en voor hun dienstverlening waar nodig samenwerken met collega/gemeenten. Daarvoor is het nodig dat lokale bestuurders verder kijken dan de gemeentegrens.
Na de stemmingen van vanavond weet ik het zeker. De voormalige fractievoorzitter van de PvdA Ad Melkert is teruggekeerd in de Tweede Kamer. Of is het zijn geest?
Anderhalf jaar terug was ik op bezoek bij woningbouwvereniging Beter Wonen in Wieringen. Inderdaad: een vereniging. Het was een schoolvoorbeeld van een kleine corporatie met een grote binding met de leden, die prima in staat is om de kerntaken uit te voeren. Maar de laatste tijd rommelt het.
Paulus Jansen 