Tot medio 2022 waren bewoners van woonboten die een ligplaats huren (meestal van een gemeente, waterschap of Rijkswaterstaat/Rijksvastgoedbedrijf) betrekkelijk weerloos tegen het eenzijdig beeindigen van huurcontracten of het wijzigen van de verhuurvoorwaarden (zoals de huurprijs). Maar op 8 april 2022 stemde de Eerste Kamer unaniem voor een wijziging van het Burgerlijk Wetboek die de rechtsbescherming van woonbootbewoners sterk verbetert (nalezen: kamerdossier 35408). Die wetswijziging werd afgedwongen door de motie Paulus Jansen c.s. die tien jaar eerder in de Tweede Kamer was aangenomen. Wetgevingsmolens draaien langzaam, zeker als bewindspersonen er niet zo hard aan trekken.
Directe aanleiding voor de motie was een enorme huurverhoging die het Rijksvastgoedbedrijf in januari 2011 aankondigde voor woonboten in rijkswater. Dat was overigens niet de eerste keer dat de SP over het gebrek aan huurbescherming en rechtsbescherming in bredere zin aan de bel trok. In 2004 stelde SP-kamerlid Krista van Velzen al schriftelijke vragen naar aanleiding van draconische verhoging van liggelden door het waterschap Amstel, Gooi en Vecht.
Deze wetswijziging is een voorbeeld hoe lastig het is om zaken voor elkaar te krijgen als volksvertegenwoordiger. Bewindspersonen hebben een eigen politieke agenda en zitten in het algemeen niet te wachten op initiatieven vanuit het parlement. Deels is dat het ‘not invented by me’-fenomeen, maar vaak speelt er ook mee dat een minister of staatssecretaris er politiek andere opvattingen op na houdt. Zelfs als er een kamermeerderheid vóór is kan het dan nog lang duren eer je boter bij de vis krijgt. Je moet dus ook na het aannemen van een motie fanatiek (..) blijven aanjagen dat de uitvoering niet verslonst. Na de publicatie van het RIGO-rapport Vaste grond onder de voeten in mei 2013 was wel duidelijk dat de VVD-minister Blok niet om een wetswijziging heen zou kunnen. In februari 2014 schreef hij dan ook aan de Tweede Kamer dat hij de wetswijziging “.. op korte termijn ter hand zal nemen”.
Die korte termijn heb ik niet meer kunnen bewaken omdat ik in mei 2014 de Tweede Kamer verliet om wethouder in Utrecht te worden. Gelukkig hebben mijn SP-opvolgers die taak overgenomen, waardoor acht jaar na mijn vertrek de wet in het Staatsblad stond.
Artikelen (chronologisch, meest recente bovenaan)
24 september 2012 Onderzoek rechtsbescherming woonbootbewoners
5 september 2012 Waar blijft onderzoek rechtsbescherming woonbootbewoners
20 maart 2012 huurbescherming woonbootbewoners moet beter
15 maart 2012 waterwoningen: fiscale maas in de wet?
16 november 2011 VVD, CDA en PVV op de bres voor woonbootbewoners?
4 april 2011 BTW op ligplaatsen afgeschaft na vragen SP
25 september 2009 Goed nieuws voor bewoners woonwagens en woonschepen
Paulus Jansen 