UPDATE maart 2024
Gas, elektriciteit, warmte en water zijn eerste levensbehoeften. Als die wegvallen wordt het vrijwel onmogelijk om nog normaal te leven. Niet alleen voor huishoudens met kinderen of ernstig zieken, maar voor iedereen. Leveranciers moeten daarom uiterst zorgvoldig omgaan met het afsluiten van klanten. De SP heeft sinds 1994 met grote regelmaat gepleit voor een preventieve aanpak van wanbetaling en het stellen en handhaven van wettelijke eisen met betrekking tot afsluiting. Die pleidooien hebben geleid tot verbeteringen van de Gaswet, de Elektriciteitswet 1999 en de Drinkwaterwet op dit punt. Als Kamerlid lukte het me om dit in 2008 via amendering te regelen. De Warmtewet is op dit moment nog niet van kracht, maar ook deze zal een bepaling bevatten over de zorgvuldigheidseisen bij het afsluiten van warmtelevering.
Voor gas en elektriciteit werd per 1 oktober 2011 de wettelijke basis voor leveringszekerheid de Regeling afsluitbeleid voor kleinverbruikers van gas en elektriciteit . In die versie was er nog sprake van een specifieke regeling voor afsluiten en heraansluiten tijdens de winterperiode. Huishoudens die een gezondheidsverklaring kunnen overleggen van een onafhankelijk arts dat afsluiten een medisch risico inhoudt mogen niet afgesloten worden, ook al is er sprake van wanbepaling. Per 1 april 2023 is de ministeriële regeling aangepast, waarbij de winterbepalingen vervallen zijn, maar de gezondheidsverklaring kan nu gedurende het hele jaar afsluiting blokkeren. Een andere belangrijke bescherming van de consument is dat niet mag worden afgesloten als een huishouden in een traject van schuldsanering zit.
Voor drinkwater is de wettelijke basis artikel 9 van de Drinkwaterwet, uitgewerkt in de Regeling afsluitbeleid kleinverbruikers van drinkwater. Die is op 1 juli 2018 voor het laatst aangepast, je vindt hem hier.
Voor de afnemers van warmte is het afsluitbeleid, samen met andere bepalingen over consumentenbescherming, geregeld in de warmteregeling , die het laatst gewijzigd is per januari 2024. De bepalingen zijn vergelijkbaar met die voor gas, elektriciteit en drinkwater.
In alle ministeriële regelingen over afsluiten is een inspanningsverplichting van de leverancier om persoonlijk contact te zoeken met de afnemer opgenomen. Dat is cruciaal, omdat mensen met schulden vaak hun post niet meer open maken. Ook de samenwerking van energie- en waterleveranciers met de schuldhulpverlening zorgt ervoor dat financiële problemen niet nóg verder escaleren en mensen de weg naar boven weer kunnen inzetten.
Artikelen over afsluitbeleid (chronologisch, meest recent bovenaan)
12 februari 2012
Verhagen neemt afsluitproblematiek serieuzer dan Kamp
12 januari 2012
controle op afsluitbeleid energie rammelt
14 januari 2009
Van der Hoeven komt -een beetje- in actie
4 juli 2008
Vijf SP-amendementen energiewetten aangenomen
2 juni 2008
Drinkwaterwet: PvdA en CDA worden wakker
9 maart 2007
Verbetering afsluitbeleid komt eraan
17 januari 2007
Betalingsregeling: toch geen energie leveren
Paulus Jansen 