Het is me toch wat met dat internet, e-mail en Twitter. Van het ene moment op het andere kan een nieuwe “totaaloplossing” voor alle problemen der mensheid opeens in het centrum van de belangstelling komen te staan, waarna je als energie-woordvoerder bedolven wordt onder de mailtjes waarom je zelf daar niet eerder opgekomen bent.
Thorium reactor Oak Ridge National Lab
De richting die de SP voorstaat voor ons energiebeleid is de volgende: zet voor de korte termijn in op een ambitieus programma voor energiebesparing, kleinere auto’s, efficiënte gascentrales met warmtebenutting. Zorg tegelijkertijd voor goede randvoorwaarden voor een versnelde uitrol van duurzame energiebronnen (bv. het Duitse feedin tarief). Dwing efficiency en duurzaamheid vooral af met wetgeving, in plaats van te leunen op convenanten. En gebruik waar dat handig is ook prijsmechanismen om de groei van het energieverbruik af te remmen. Let daarbij wel goed op de sociale kant van prijsbeleid.
Dat is kort gezegd waar we vóór zijn. Kerncentrales en kolencentrales passen niet goed in die strategie, omdat ze de groei van duurzaam vermogen in de weg zitten en bovendien duur (kolen) respektievelijk peperduur (nucleair) zijn. Een kerncentrale kost ongeveer drie keer zoveel als een moderne gascentrale met een gelijk elektrisch vermogen, terwijl de laatste ook nog eens zuiniger met de opgewekte primaire energie om gaat. Het geld dat ik zo bespaar kan ik investeren in het versneld realiseren van de èchte langetermijn oplossing.
Ben ik daarmee principieel tegen kernenergie? Nee, allerminst. Ik vind nu investeren in een of meer nieuwe kerncentrales op dit moment onverstandig en onnodig, in het licht van bovengenoemde langetermijnstrategie. Maar ik sluit niet uit dat dat op enig moment anders komt te liggen. Enerzijds door de ontwikkeling van de techniek. Dat is precies de reden dat we als SP altijd wel voorstander zijn geweest van publiek fundamenteel onderzoek naar kernsplitsing en kernfusie. Anderzijds is ook een reden om al te definitieve standpunten te vermijden dat de keuze voor of tegen kernenergie afhankelijk moet zijn van de op dat moment beschikbare alternatieven. Die alternatieven veranderen in de tijd, waardoor de ook afweging kan veranderen. Belangrijke criteria zijn: ontwikkeling elektrisch rendement, emissies, veiligheid, flexibiliteit (basislast of niet), beschikbaarheid grondstoffen en kosten.
Degenen die nu naar aanleiding van de aardbeving/tsunami in Japan hele grote woorden gebruiken zouden zich moeten realiseren dat er geen enkele techniek zonder gezondheids-, veiligheids- en milieueffecten is. Bij een kerncentrale is er een klein risico op een groot probleem (al is er in Japan bij mijn weten tot dusver nog geen dode gevallen door de crash van de Fukushima centrale). Maar door iedere kolencentrale sterven er per jaar -chronisch- een paar honderd mensen ten gevolge van de emissies bij de kolenwinning en de verbranding. Door onderzoek en verbetering wordt bij alle technieken geprobeerd om die veiliger, schoner, efficienter en goedkoper te maken. Dat lukt best aardig -zo is een nieuwe kerncentrale ècht een stuk veiliger dan het ontwerp dat in Fukushima gebouwd is. Maar helaas neemt de wereldwijde energiebehoefte zó snel toe dat de winst per kWh grotendeels verdampt in de groei van de consumptie.
Thoriumreactoren hebben voor op uranium- en plutoniumreactoren dat er veel minder afval over blijft. Maar dat is slechts één factor in de afweging of je voor zo’n techniek kiest. Volgens mij is de belangrijkste reden dat India veel investeert in Thoriumreactoren de beschikbaarheid van deze grondstof. Voor Nederland kan die afweging weer geheel anders liggen. Het plotselinge enthousiasme van sommigen voor Thoriumreactoren doet me denken aan de discussie over de snelle kweekreactoren in de jaren 80. Deze reactoren kunnen het elektrisch rendement van een kerncentrale met een factor 70 verhogen. Aantrekkelijk toch? Het enthousiasme bekoelde snel toen bleek dat de bedrijfszekerheid belabberd was en de risico’s voor de omgeving bij een ongeluk veel groter dan bij een “gewone” kerncentrale. Exit Kalkar.
Overigens ben ik van mening dat zich progessief noemende mensen beter natuurkunde kunnen gaan studeren dan politicologie. Daar bewijs je de mensheid een grotere dienst mee.
Meer informatie over de feiten achter kernenergie (incl. Thoriumcentrales): sustainable energy, without the hot air, David McKay
Andere artikelen over kernenergie op deze blog: dossier kernenergie
UPDATE 9jan2022: Hoeveel vooruitgang is er bij de ontwikkeling van Thoriumcentrales geboekt sinds het verschijnen van mijn oorspronkelijke BLOG? Een goede update is (in mijn ogen) het artikel Wanneer zijn thoriumcentrales commercieel beschikbaar als energiebron van Jasper Vis uit januari 2019.
Paulus Jansen 