Gisteravond maakte het Duitse energiebedrijf RWE bekend dat ze de financiering van een eventuele overname van Essent rond hebben. De directie van Essent wil dolgraag opgeslokt worden door RWE. Logisch: daar zit ongetwijfeld een ouderwets mooie fusiebonus aan vast. Maar gaan de provincies Brabant, Limburg en Overijssel tègen het advies van hun partijgenoten in Den Haag Essent toch verkwanselen? Ze zouden zich er onsterfelijk belachelijk mee maken.
Op 8 oktober hadden we een kamerdebat met minister Van der Hoeven over het advies van de commissie Kist. Die bracht een advies uit over wat er met de Productie en Leveringsbedrijven moet gebeuren na de splitsing.
PvdA-woordvoerder Mei Li Vos zei bij die gelegenheid letterlijk: “Mijn volgende punt betreft privatisering van de productie- en leverings-bedrijven. Ook de PvdA-fractie is geen voorstander, zeker nu niet, van
privatisering van de PLB’s. Wij zijn daar erg beducht voor. Wij zijn er niet ten principale tegen, maar zeker nu is privatiseren niet handig. Ligt het voor de hand dat het Rijk toch een aantal meerderheidbelangen in die productie- en leveringsbedrijven gaat nemen? De minister overweegt rijksparticipatie in de netten, maar heeft nog geen definitief standpunt ingenomen. In de periode 2005-2006 was het PvdA-standpunt dat dit een goede optie zou kunnen zijn.”
En haar CDA-collega Jos Hessels formuleerde het bij die gelegenheid als volgt: “De CDA-fractie is in grote lijnen positief over de meeste aanbevelingen van de commissie-Kist. Zij heeft goed werk gedaan en een goed rapport opgesteld. Wij zien het echter toch als een gemiste kans dat de commissie zich niet expliciet uitspreekt tegen verdere privatisering, gezien alles wat nu op de markt gebeurt. De minister zegt in reactie op het rapport dat zij geen overhaaste besluiten over de privatisering van de productie- en leveringsbedrijven (PLB’s) wil nemen, maar spreekt zich ook niet expliciet uit tegen die privatisering. Mijn fractie blijft grote twijfels houden bij de privatisering, ook van het afgesplitste commerciële deel van de energiebedrijven. Dat is bij de behandeling van de splitsingswet al vastgelegd in de motie-Crone/ Hessels waarin de toenmalige minister werd opgeroepen om er alles aan te doen om ook de privatisering van de PLB’s tegen te gaan. Wat is er concreet gedaan om deze motie uit te voeren en wat gaat de minister verder ondernemen op dit gebied?
De CDA-fractie is, zoals ook al bij de behandeling van de splitsingwet gezegd, geen principieel tegenstander van de privatisering van de PLB’s. Wij maken ons wel zorgen over de positie van de Nederlandse PLB’s bij verkoop nu, in een hoogst onzekere Europese markt. De publieke aandeelhouders moeten er voorzichtig mee zijn om hun aandelen nu te snel op de markt te brengen terwijl de situatie in Nederland en in Europa op de middellange termijn niet te overzien is. Mijn fractie wil dat de minister voorkomt dat er overhaaste besluiten worden genomen, gezien de snelle Europese ontwikkelingen en de uitvoering van de splitsingswet. Het is bovendien onzeker of dit vanuit financieel oogpunt het beste moment is om de bedrijven te verkopen.”
Overigens hadden eerder al minister Van der Hoeven (CDA) en Bos (PvdA) zich negatief uitgesproken over de haast van de provincies om hun tafelzilver te verpatsen.
Het is duidelijk dat het CDA en de PvdA zich volkomen ongeloofwaardig maken als ze landelijk op de trommel slaan dat nu verkopen dom is, maar hun regionale bobo’s geen haarbreed in de weg leggen om Essent te verkopen. Marc Chavannes wijst in het artikel “Essent verkocht: Noord-Brabant, Overijssel, Limburg, bent u daar?” (NRC, 10 januari) op het marktfetisjisme van het ministerie van Economische Zaken, dat nog steeds vasthoudt aan liberalisering tegen iedere prijs, terwijl elders in Europa de publieke bedrijven worden ingezet voor het behartigen van de nationale belangen. Ik wil dinsdag bij het mondeling vragenuur weten of minister Van der Hoeven blijft volharden in haar lethargie, of dat ze nog actie onderneemt.
UPDATE 13-1, 19:30uur
We hebben gisteren besloten om de mondelinge vragen om te zetten in een verzoek voor een volwaardig debat met de ministers Van der Hoeven en Bos. Dat verzoek werd breed gesteund, dus het debat gaat door a.s. woensdag 14-1 om 20:00uur. Je kan het debat live volgen via de internetsite van de Tweede Kamer.
Paulus Jansen 