De uitzending Ziek door je eigen huis van Zembla over de gezondheidsklachten bij de bewoners van de Amersfoortse nieuwbouwwijk Vathorst toont voor de zoveelste keer aan dat het Nederlandse bouwtoezicht rammelt en de aansprakelijkheid van aannemers gebrekkig geregeld is. Met balansventilatie hoeft niets mis te zijn, mits de architect, de aannemer en de installateur voldoende deskundig zijn en er bij oplevering gecontroleerd wordt of de beloofde kwaliteit is waargemaakt.
Balansventilatie bestaat uit een dubbel mechanisch ventilatiesysteem. Een mechanische afzuiging in de keuken, de badkamer en het toilet en een mechanische toevoer in de woonkamer en slaapkamers. De warmte in de af te voeren lucht wordt ’s winters gebruikt voor het opwarmen van de in te blazen lucht. Dat kan op jaarbasis 250-300 m3 gas schelen.
Tot zover niets aan de hand. Het wordt pas vervelend als een architect vervolgens besluit om alle beweegbare ramen te schrappen. Krankzinning natuurlijk. Of als de ventilatieunit niet voorzien is van geluiddemper, waardoor je als bewoner het gevoel hebt ’s nachts in een machinekamer te slapen. Of als de inblaaslucht te koud is en de ventilatieroosters op verkeerde plaatsen zitten, waardoor je in de tocht zit. Of als de installatie niet is voorzien van een by-pass, waardoor je hem ’s zomers bij warm weer als nachtkoeling kan gebruiken. Tenslotte zou het ook wel prettig zijn als de bewoners weten dat de filters regelmatig vervangen moeten worden, omdat je anders een hoop stof je huis in blaast.
De kwaliteitsgebreken met de balansventilatie staan niet op zichzelf. Onlangs verschenen vier onderzoeksrapporten die een groot aantal gebreken in betrekkelijk recent gebouwde woningen aan het licht brachten. In woningen met mechanische afzuiging haalt 80% de wettelijke norm niet. Bijgevolg zijn de concentraties van verontreinigingen in de binnenlucht te hoog: slecht voor je gezondheid. Bij eenderde van de woningen wordt de wettelijke geluidisolatie niet gehaald.
Aanstaande donderdag vergadert de commissie wonen met minister Vogelaar over ongezonde woningen. Ik wil dan twee voorstellen doen om de situatie te verbeteren:
Allereerst de invoering van een APK voor woninginstallaties. Daar heb ik al zo vaak over geschreven, dat het denk ik geen toelichting nodig heeft.
Ten tweede ben ik voorstander van de invoering van een verzekerde garantie voor bouwprojecten. De aannemer moet verplicht worden om een verzekering af te sluiten waaruit kwaliteitsgebreken die na de oplevering aan het licht komen gerepareerd kunnen worden, ook als het bedrijf zelf niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. De termijn voor de verzekering zou tien tot twintig jaar moeten bedragen. Natuurlijk kost zo’n verzekering geld, maar de kosten kunnen grotendeels betaald worden uit een besparing op de bouwleges. Wat mij betreft wordt het bouwtoezicht, zodra de wettelijke verzekerde garantie is ingevoerd, beperkt tot een toets op de compleetheid van de stukken en de passendheid binnen het bestemmingsplan. Daardoor kunnen de leges meer dan halveren, dat levert voor een gemiddelde woning een besparing van ruim 1000 euro op.
Mijn voorstel heeft voor de bewoner het voordeel dat deze verzekerd is van reparatie in geval van gebreken. Voor de aannemer is er het voordeel dat goed gedrag beloond wordt: als je altijd goed werk aflevert zal de verzekeringspremie geleidelijk dalen en heb je daarmee een kostenvoordeel.
Overigens heeft de SP-gemeenteraadsfractie in Amersfoort een debat aangevraagd over de gemeentelijke verantwoordelijkheid bij de problemen met de balansventilatie.
Paulus Jansen 