Je zou bijna denken dat Corry Konings in het onderwijs gewerkt heeft, want de kwaliteit van de binnenlucht in veel scholen is zó belabberd dat je na een dag hard werken in een volle klas flink moet luchten om het zuurstoftekort nog een beetje aan te vullen. Gaat de overheid daar nog iets aan doen? Nou vooruit, een beetje. Als het niet teveel kost.
Door het beroerde binnenmilieu van de spiksplinternieuwe basisscholen van Kindercluster Voorn in Leidsche Rijn, nota bene een voorbeeldproject voor energiebesparing, moet er een paar jaar na de bouw alweer een extra investering gedaan worden.
Afgelopen woensdag sprak de commissie VROM met de ministers Vogelaar en Cramer en staatssecretaris Dijksma. Behalve de kwaliteit van de binnenlucht hebben veel scholen ook last van te hete lokalen in het voor- en najaar, van verkeerslawaai en herrie van de mechanische ventilatie. Merkwaardig genoeg hebben de gebruikers van recent gebouwde scholen vaak veel grotere klachten dan die van oudere scholen.
Oude scholen hebben hoge lokalen, dikke muren en flink wat ramen die open kunnen. Het belangrijkste probleem is dan de hoge stookkosten, maar het binnenmilieu levert weinig problemen op.
Maar tegenwoordig zijn de lokalen niet veel hoger dan de verdiepingshoogte van woningen: 2,60 meter. De ramen zijn kleiner en zitten lager, waardoor ’s winters eerder tocht ontstaat als je ze openzet. En bij de moderne scholen wordt veel aandacht bestaat aan energiebesparing, zonder voldoende na te denken over de gevolgen daarvan voor het binnenmilieu. Of er wordt beknibbeld op de kwaliteit van de uitvoering. Oliedom, want honder euro besparing bij de bouw levert maar al te vaak tienduizend euro ellende tijdens de exploitatieperiode op. Zie de problemen met de balansventilatie in woningen waar ik onlangs over berichtte.
Al met al is de situatie nu dat in 90% van de leslokalen van basisscholen de CO2 concentratie 40% van de lesduur hoger is dan de norm van 1200ppm. Het kabinet vindt dat de gemeenten en de scholen dat probleem zelf moeten oplossen, door de komende 15-20 jaar bij groot onderhoud extra voorzieningen aan te brengen voor verbeterde ventilatie. Tien jaar geleden is de huisvestingstaak voor het onderwijs gedecentraliseerd -of moet ik zeggen: afgeschoven- van het Rijk naar de gemeenten de scholen. Die kan je nu mooi de schuld geven van het probleem.
Een ding wil het kabinet wel doen: er komt geld voor een quickscan van de GGD’s in de basisscholen, die dan direct ook een advies krijgen voor een beter gebouwbeheer, ventilatiegedrag en kleine maatregelen om het binnenklimaat te verbeteren. Dat is prima, maar het is wel wrang dat een school die 40% boven de CO2 norm zit vervolgens nog 20 jaar moet wachten op een èchte oplossing.
Volgens mij is het best mogelijk om zonder veel hak en breekwerk de ventilatie te verbeteren, op een energiezuinige manier. Ik was onlangs op bezoek bij ClimaRad in Oldenzaal, die hebben een aantal scholen in Twente voorzien van een nieuw ventilatiesysteem in de lokalen dat prima werkt. En als het in Twente werkt, waarom elders dan niet?
Heeft het kamerdebat nog iets opgeleverd. Nou vooruit, een beetje:
Minister Vogelaar laat uitzoeken of hogere lokalen een betaalbare optie zijn om het binnenklimaat in nieuwe scholen te verbeteren. De nieuwe rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol wordt gevraagd om een advies te geven over toekomstgerichte scholenbouw. Vogelaar gaat ook bekijken of de nieuwbouwnorm van toepassing kan worden verklaard op noodlokalen. Die hoeven nu alleen maar aan de veel lagere norm voor bestaande gebouwen te voldoen.
Het houdt niet over, maar het is een begin.
Paulus Jansen 