Ontwikkeling van de hoeveelheid neerslag in de EU-landen door de klimaatverandering (blauw=meer; rood=minder)
Bij discussies tussen insiders over klimaatveranderingen krijg je voortdurend twee woorden naar je hoofd geslingerd: mitigatie en adaptatie. Ernst Vuijk en Hans Schneider deden vorig jaar een verdienstelijke poging om ze te vervangen door termen waar ook niet-ingewijden mee uit de voeten kunnen: voorkomen of genezen.
Mitigatie is het terugdringen van de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer. Die broeikasgassen zorgen voor een temperatuurstijging en die temperatuurstijging zorgt op zijn beurt voor allerlei -meestal onaangename, op termijn zelfs gevaarlijke- klimaatveranderingen. De Verenigde Naties hebben als doel geformuleerd dat de maximale temperatuurstijging door de broeikasgassen in 2100 (ten opzichte van 1990) beperkt moet blijven tot twee graden. De belangrijkste manier om dat voor elkaar te krijgen is het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat zal niet eenvoudig zijn, want op dit moment stijgt het gebruik van die brandstoffen nog steeds.
Daarom is er een tweede aanpak nodig: de adaptatie (genezen). Die moet ervoor zorgen dat we ons tijdig aanpassen aan de sowieso optredende gevolgen van de klimaatverandering. Ik ben sinds september vorig jaar rapporteur namens de commissie VROM voor de parlementaire behandeling van het Europees programma voor klimaatadapatie. Dat programma wordt geformuleerd in een groenboek en witboek. Het groenboek is inmiddels vastgesteld en besproken. Gisteren was ik in Brussel om te horen hoe de hazen lopen bij het opstellen van het witboek, dat in oktober gepubliceerd wordt.
Nederland zal als gevolg van de klimaatverandering vooral te maken krijgen met zeespiegelstijging, grotere pieken en dalen in de afvoer van de rivieren en verzilting in poldergebieden. Direct na de zomer komt de deltacommissie met zijn advies over de waterveiligheid, dat hierover gaat.
Voor andere gebieden in Europa zijn de gevolgen van de klimaatverandering nog veel groter. Met name de zuidelijke lidstaten zullen te maken krijgen met ernstige verdroging, nog hogere zomertemperaturen en daardoor met grote gevolgen voor de landbouw, het toerisme, de water- en elektriciteitsvoorziening.
Tot mijn verbazing blijken vooral de Noordelijke lidstaten gebruik te hebben gemaakt van hun inspreekrecht op het groenboek. Italië, Spanje, Portugal, Griekenland en de balkanlanden lijken nog nauwelijks in de gaten te hebben wat hen boven het hoofd hangt. Het doel van het witboek is vooral om de bewustwording over adapatie te vergroten. Dat lijkt me geen overbodige luxe.
Paulus Jansen 