Minister Vogelaar bereidt op dit moment een herziening van de huisvestingswet voor. De Tweede Kamer is vooruitlopend op het wetsvoorstel geïnformeerd over de zaken die de minister wil wijzigen. Er zitten een aantal goede dingen in de herziening die de minister voorstelt, maar ik heb wel enkele kanttekeningen en vooral heel veel aanvullende suggesties. Wat mij betreft is het voorlopig dus een herziening met veel gemiste kansen.
Via Woningnet kunnen woningzoekenden in een aantal regio’s zoeken naar betaalbare huurwoningen.
Huisvestingsverordening
Gemeenten kunnen bij schaarste op de woningmarkt op basis van de huisvestingswet een huisvestingsverordening opstellen. Hiermee kunnen zij sturen in de woonruimteverdeling. Zij kunnen hierdoor bijvoorbeeld grote gezinnen voorrang geven bij de uitgifte van grotere woningen of inwoners uit de eigen gemeente voorrang geven op andere mensen. Dit laatste gebeurt voornamelijk in plattelandsgebieden die weinig mogen bouwen.
Het valt mij op dat er nog steeds heel veel gemeenten zijn die een enorme schaarste hebben op de woningmarkt, maar geen huisvestingsverordening hebben. Dit is een slechte zaak, omdat de huisvestingsverordening helpt om de beschikbare woonruimte eerlijk te verdelen. Wat mij betreft worden gemeenten met een aantoonbare schaarste van een bepaald niveau verplicht om een huisvestingsverordening op te stellen.
Verder stelt de minister voor om het gebruik van bindingseisen in te perken. Door middel van bindingseisen kunnen gemeenten op sociaal (familiebanden of een vriendenkring) en economisch (werk) vlak eisen stellen aan personen aan wie een woning wordt toegewezen. Voor plattelandsgemeenten en toeristische gemeenten kan dit handig zijn. Bij toeristische gemeenten kan zo bijvoorbeeld worden voorkomen dat toeristen woningen opkopen om in de zomer te bewonen, waardoor het dorp in de winter een spookdorp wordt. Wat mij betreft wordt een systeem van “beperkte voorrang” in het leven geroepen, waardoor iedereen een kans heeft op een woning, maar de woningzoekende met een lokale binding wel een kleine voorsprong krijgt op anderen. Zijn kans op de woning is dan dus groter.
Leefbaarheid
De minister wil het voor gemeenten makkelijker maken om bij woningtoewijzing te kunnen sturen op leefbaarheid. Hier sta ik positief tegenover. Tijdens de begrotingsbehandeling twee weken geleden stelde ik overigens voor om huurders die inschrijven op een woning in een ‘gespiegelde wijk’ een bonus te geven op hun inschrijfduur, waardoor ze stijgen op de rangorde van belangstellenden, zónder dat er sprake is van absolute voorrang. De minister zegde toe dit mee te nemen in de herziening van de huisvestingswet, maar ik lees er in de brief van de minister helemaal niets over terug. De minister moet deze toezegging natuurlijk wel nakomen.
Verdeling sociale huurwoningen
Er wordt in de herziening van de wet nergens gesproken over de verdeling van sociale huurwoningen. Dat is vreemd, omdat daar nog heel veel in kan worden verbeterd. Ten eerste zijn woningzoekenden relatief veel geld kwijt aan inschrijfkosten. Zo betaalt een woningzoekende in de regio Almere € 25,50 per jaar. In Almere is een regionaal woonruimteverdelingssysteem, maar stel je voor dat iemand een woning zoekt in een gemeente met meerdere corporaties en zonder een regionaal woonruimteverdelingssysteem. Het inschrijven bij al deze corporaties kost iedere keer geld. Maar er zijn ook positieve uitzonderingen. In de regio Rotterdam betaalt een woningzoekende helemaal niets. De regio Rotterdam bewijst dat het ook anders kan, daarom wil ik dat er een maximum komt aan de hoogte van de eenmalige en jaarlijkse inschrijfkosten van woningzoekenden.
Daarnaast vind ik dat aanbieders van woningen in het sociale segment hun woningen minstens aan moeten bieden via een maatschappelijk kanaal zoals bijvoorbeeld Woningnet of een woonkrant. Dit moet in ieder geval op gemeentelijke schaal, en bij voorkeur op regionale en indien mogelijk op landelijke schaal.
Leegstand
De minister is niet van plan om iets te wijzigen aan de regels rondom leegstand. Zij zegt dat de regels nuttig zijn, maar constateert ook dat gemeenten weinig gebruik maken van de mogelijkheid om lang leegstaande gebouwen te vorderen. De SP vindt al heel lang dat gemeenten moeten worden gestimuleerd om dit middel veel vaker in te zetten. Wat mij betreft moet de minister dus ook met regelgeving komen om dit te doen.
Paulus Jansen 