De Algemene Rekenkamer heeft vanmiddag zijn rapport over de subsidieregeling “Milieukwaliteit elektriciteitsproductie” (MEP) toegelicht. Het rapport is gemaakt op verzoek van de Tweede Kamer. De MEP is in augustus 2006 door demissionair minister Wijn op 0 gezet, toen de (open einde) subdidie financieel uit de hand liep.
De MEP was bedoeld om duurzame elektriciteitsproductie te stimuleren. Nederland was in het kader van EU-afspraken verplicht om in 2010 9% van zijn elektriciteitsproductie duurzaam op te wekken.
MEP-subsidie kon aangevraagd worden voor windmolens, warmtekrachtkoppeling, biomassa en overig (bv. zon, water). In de praktijk is de meeste subsidie opgehaald door slechts drie grote elektriciteitsproducenten voor de bijstook van biomassa in conventionele elektriciteitscentrales. De Rekenkamer is kritisch over het milieurendement van deze subsidiestroom: de duurzaamheid van biomassa ligt onder vuur. Ook hebben de bedrijven die subsidie ontvangen geen productieverplichting, ze kunnen direct overschakelen op kolen of gas als de prijzen voor biomassa oplopen. Tenslotte stelt de rekenkamer letterlijk: “Wij betwijfelen veeleer of -bij een blijvend streven naar een duurzame energievoorziening- biomassa structureel kan bijdragen aan een vergroting van de voorzieningzekerheid, omdat hierbij net als bij fossiele brandstof gesteund wordt op de import van energiedragers.”
De SP vindt dat biomassa en biobrandstoffen slechts een beperkt aandeel kunnen leveren in de overgang van fossiele naar duurzame energie. In Nederland zou met name moeten worden ingezet op de benutting van reststoffen als biomassa voor de opwekking van elektriciteit dan wel als grondstof voor de productie van biobrandstof.
Een ander kritiekpunt van de Rekenkamer is de oversubsidiering van windenergie. De producenten blijken ongeveer twee keer zoveel subsidie gekregen te hebben als ze nodig hadden om break even te draaien. Vindt u het gek dat de energiebedrijven de afgelopen jaren schatrijk geworden zijn?
Een punt waar de Rekenkamer zich niet over uitlaat, maar waar ik zeer kritisch over ben, is het uitgangsrendement van 15% over geinvesteerd vermogen waarmee de subsidieregeling gerekend heeft. Dat is belachelijk hoog voor volstrekt risicoloze investeringen als de bijstook van biomassa. Wat mij betreft moet een nieuwe regeling het rekenrendement koppelen aan het werkelijke risico dat een investeerder loopt.
Naar verwachting zal de Kamer kort voor het zomerreces het ontwerp voor de opvolger van de MEP ontvangen. Op dat moment kunnen wij beoordelen wat dit kabinet van de zeperd van afgelopen jaren geleerd heeft.
Paulus Jansen 