Gemeenten kunnen vanaf 1 november alle nieuw- en oudkomers een inburgeringstraject aanbieden. Dat is het belangrijkste resultaat van het algemeen overleg over het Deltaplan inburgering dat we gisteren voerden met minister Vogelaar.
Deelnemers aan inburgeringscursus van het Graafschapcollege gaven een Winterswijk een “Inburgering andersom” cursus, om autochtonen te laten proeven van de eisen die er gesteld worden aan buitenlanders die zich in Nederland willen vestigen
Vogelaar had naar aanleiding van de dramatisch gekelderde instroom voor de cursussen, na de invoering van de nieuwe Wet inburgering, de Kamer een aantal voorstellen toegestuurd om de deelname zo snel mogelijk op het gewenste peil te krijgen. Door de bureaucratie rond de nieuwe Wet inburgering zullen dit jaar in plaats van twee keer zoveel waarschijnlijk tien keer zo weinig mensen aan een inburgeringscursus beginnen.
Voor het pakket verbetervoorstellen van de minister bleek, met uitzondering van de PVV, een groot draagvlak te bestaan.
Op een aantal andere punten is de SP een stuk kritischer over de aanpak van de minister. Naar onze mening wordt een belangrijk deel van de problemen veroorzaakt door de commercialisering van het cursusaanbod, dat in het verleden exclusief verzorgd werd door de ROC’s, de publieke sector dus. Op de kwaliteit van de ROC’s veel een hoop aan te merken, dat is waar. Veel van die kritiek was echter het gevolg van de zeer divers samengestelde doelgroep, waarvoor met vallen en opstaan een onderwijs-programma is ontwikkeld en een groep (NT2) docenten is opgeleid.
Net nu de ROC’s flink geinvesteerd hebben in kwaliteitsverbetering is per 1 januari het cursusaanbod overgeheveld naar de vrije markt.
Daardoor doen zich nu toestanden voor die we eerder in de reintegratiemarkt gezien hebben. Commerciële aanbieders duiken onder de prijs. Dat verdienen ze terug door onbevoegde docenten voor een groep te zetten, die ook niet betaald worden voor het voorbereiden van hun lessen. Cursussen worden niet meer gegeven in fatsoenlijk uitgeruste leslokalen, maar in de goedkoopst beschikbare ruimte in de buurt. In Amsterdam was dat de hal van het voormalige mortuarium in het Slotervaart ziekenhuis. Tegelijkertijd ontslaan de ROC’s honderden bevoegde docenten en staan prima uitgeruste leslokalen leeg.
De gemeente Amsterdam heeft trouwens uit 115 aanbiedingen 38 bedrijven geselecteerd die in deze gemeenten cursussen mogen gaan geven. Ik voorspel dat ook dat voor veel extra problemen gaat zorgen. Het succes van inburgeringstrajecten hangt er in sterke mate vanaf of ze dichtbij de deelnemers gegeven worden, op verschillende tijden en afgestemd op het niveau van de deelnemers. In de praktijk zal switchen (bv. bij verhuizing of het aanvaarden van werk) een stuk lastiger worden, omdat de afzonderlijke aanbieders immers niet genegen zullen zijn om zo maar een stuk omzet te laten vallen. Dat besef is echter nog nauwelijks in Den Haag doorgedrongen. Maar er is een eerste teken van verandering: mijn collega Depla (PvdA) vindt dat gemeenten niet langer verplicht moeten worden om aan te besteden. Dat is een begin.
Een ander resultaat van het overleg met de minister is dat ze gaat praten met de ROC’s. Die zullen dit jaar door de minimale instroom van cursisten, waar ze niets aan konden doen, een verlies leiden van naar schatting 80 miljoen euro. Wat mij betreft wordt dat verlies bijgepast door de minister en de gemeenten, anders worden straks de MBO-studenten van deze inburgerchaos.
Paulus Jansen 