Utrecht heeft twee monumentale begraafplaatsen -Soestbergen en Kovelswade- die sinds enkele jaren extra ingangen voor wandelaars hebben. Dat maakt het mogelijk om een wandeling te maken van Utrecht Centraal via de singel en de Krommerijn richting de Lunetten I en II-onderdeel van werelderfgoed Hollandse Waterlinie- en vervolgens terug via de begraafplaatsen naar station Vaartserijn. Of je wandelt verder via de Oosterkade/Vaartserijn en de Oudegracht terug naar CS. Een grotendeels autovrije wandeling van twee tot drie uur langs natuur en cultuur op de best bereikbare locatie van Nederland.
Het eerste deel van de wandeling heb ik al eerder beschreven. Voor het vervolg sla je bij Lunet I rechtsaf over een wandelpad.
Je kruist de Koningsweg vlakbij de herbouwde brug met inlaatsluis die hoorde bij de waterlinie. Aan de overkant volg je de Rijndijk, zodat je Lunet II vanaf de vijandelijke zijde kan bekijken.
In de bocht van de Rijndijk sla je rechtsaf en volgt het voetpad richting het spoor. Je kruist het inundatiekanaal dat de vier Lunetten verbindt en gebruikt werd om het gebied bij oorlogsdreiging onder water te zetten. Hier kan je sinds 2023 onder het viaduct door en via een poortje (open tot zonsondergang) kom je in begraafplaats Kovelswade, geopend in 1901. Je vind er 13 rijksmonumenten, waaronder het toegangshek bij de hoofdingang en het ontvangstgebouw. Het graf van Luit Blom, vervaardigd door zijn collega’s bij Werkspoor, is mijn persoonlijke favoriet.
Als je de wandeling loopt verlaat je de begraafplaats via een poortje aan de stadszijde. Je loopt nu over de voormalige Oosterspoorbaan. Tegenwoordig een wandelroute, maar vroeger onderdeel van een spoorverbinding Hilversum-Lunetten.
Het voormalige Maliebaanstation dat nu het Spoorwegmuseum huisvest ligt een kilometer of twee verderop. Volg de Oosterspoorbaan naar rechts tot je de Koningsweg weer kruist en sla daar linksaf. Na een meter of 50 begint aan je linkerhand het hek van begraafplaats Soestbergen. Een ontwerp van de beroemde landschapsarchitect Zocher uit 1830. Het is er nog niet van gekomen om ook op de hoek van het Houtensepad een poortje voor wandelaars te maken, dus je moet nog een meter of tweehonderd doorlopen naar de hoofdingang. Als je die inloopt stuit je direct op de enige grafheuvel die Nederland rijk is.
Vanaf de grafheuvel loop je rechtdoor richting het spoor waar je aanloopt tegen een kunstwerk van Dave Harmsworth: een duif (carpe diem) en een raaf (memento mori). Volg nu de spoorlijn naar rechts tot het poortje aan de Laan van Soestbergen. Sla daar linksaf onder de sporen door en daarna rechtsaf door de in 2020 in het kader van de spoordubbeling aangelegde parkstrook. Steek de Briljantlaan over en loop door tot je de Vaartserijn bereikt.
Daar kan je de sneltram of de sprinter naar Utrecht CS nemen, of rechtsaf de wandeling langs het water vervolgen via de Oosterkade en de Oudegracht. Waar de Oudegracht de Zadelstraat kruist sla je linksaf. Kijk na 100 meter om en probeer de 100.000 eerdere foto’s van de Domtoren te overtreffen voor je de laatste 400 meter naar Utrecht Centraal loopt.
Paulus Jansen 