Met dit citaat van Frits Bolkestein verwoordde een van de aanwezigen bij het debat over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie in de Utrechtse centrale bibliotheek zijn mening. Dat lijkt me bij enig doordenken toch niet zo’n heldere definitie, want gebedshuizen staan er in de hele wereld en meestal staat er ook wel een toren op of naast.
Koptisch kerk in Cairo, binnenkort in EU?
Het debat was georganiseerd door Europe Direct, het lobbykantoor van de EU. Als aanjager van de discussie lukte het Thomas von der Dunk (cultuurhistoricus en publicist) direct om Erdal Balci (Turkije-correspondentdagbladen Trouw en de Standaard) en Robert Giesberts (GroenLinks wethouder Utrecht) op de kast te jagen. Hij hamerde vooral op de grote culturele kloof tussen Turkije en Europa, met als meest concrete voorbeeld de plaats van het traditionele familierecht in de nationale wetgeving. Balci, die als standplaats Istanboel heeft, benadrukte juist de snelle ontwikkeling die Turkije doormaakt in de richting van Europa, zowel qua economische groei (8%/jaar) als qua aanpassing van de wetgeving.
(foto’s: Michiel Crul)
Mij lijkt dat de waarheid op dit punt in het midden ligt. De culturele kloof tussen Turkije en de Europese Unie wordt snel kleiner, waarbij bedacht moet worden dat de EU, zeker na de uitbreiding, ook intern een lappendeken is. De SP heeft geen principiële bezwaren tegen de toetreding van Turkije, maar wat ons betreft worden de toetredingscriteria wel onverkort gehandhaafd. Om die reden hebben we in december voor de bevriezing van de onderhandelingen gepleit, toen Turkije zich één jaar na de start niet hield aan de afspraak om Cypriotische schepen en vliegtuigen op zijn grondgebied toe te laten. Cyprus is al lidstaat van de EU, het is natuurlijk ondenkbaar dat de ene lidstaat voertuigen uit een andere lidstaat de toegang zou ontzeggen. Ook vinden wij de opstelling van de Turkse regering ten opzichte van minderheden niet te verenigen met het lidmaatschap van de EU. Desondanks is besloten de onderhandelingen, op een lager pitje, voort te zetten.
Von der Dunk wees nog op de opmerkelijke opstelling van de Engelsen, in de toetredings-discussie: zij zijn voorstander, onder het motto ‘Hoe méér zielen, des te minder vreugd.’ Als je een broertje dood hebt aan een Europese superstaat, moet je ervoor zorgen dat de interne diversiteit groter wordt. Zo blijft het bij een “Europa-light” in plaats van een moloch die ons de wet voorschrijft. Wishfull thinking of een slimme strategie?
Paulus Jansen 