Het Landelijk Fietsplatform deed recent met medewerking van ANWB, Fietsersbond, Wielersportbond NTFU en Veilig Verkeer Nederland onderzoek naar de door fietsers ervaren veiligheid op dijkwegen. Ruim 2700 mensen deden aan het onderzoek mee. Conclusie: op veel dijkwegen voelen fietsers zich onveilig, met name door te hard rijdend en te krap inhalend gemotoriseerd verkeer, de drukte op mooie dagen. De oplossing is volgens mij simpel en zonder grote investeringen -maar met wat politieke wil- snel door te voeren: geef langs de rivieren en kanalen bij minstens één oever op dijkwegen voorrang aan fietsers en wandelaars.
Het onderzoek van Fietsplatform vroeg ook wat de fietsers aantrekkelijk vinden aan de dijkwegen. Dat is vooral het wijdse uitzicht en de rust. Rust waarvan ze tegelijkertijd constateren dat die steeds vaker ver te zoeken is.
Is het duur om de weg aan één kant van het water verkeersluw te maken? Dat valt volgens mij reuze mee. De gereedschapskist voor degenen die aan de slag willen puilt uit:
- de goedkoopste manier is om voor meer delen van een dijkroute een verkeersbesluit te nemen, waarbij de maximumsnelheid verlaagd wordt naar 30km/uur; het grote voordeel hiervan is dat de route in navigatiesystemen minder snel zal opduiken als geadviseerde route; voor wegen met een breedte van <4m zou dit standaard moeten gebeuren; die zijn inherent onveilig bij snelheden boven 30km/uur;
- je kan een route voor doorgaand gemotoriseerd verkeer onaantrekkelijk maken door deze om de 5-10km te knippen door het plaatsen van een paaltje, door zones met tegengesteld eenrichtingverkeer of door een stuk weg om te zetten in fietspad
- dijkwegen die in de loop van de jaren verbreed zijn en waarvoor in het achterland een beter alternatief beschikbaar is kunnen versmald worden;
- in alle gevallen zou de handhaving op dijkwegen en andere kwetsbare fietsroutes aangescherpt moeten worden, bv. door video-trajectcontrole.
In al deze gevallen kunnen bewoners en bezoekers van het gebied nog steeds overal komen, alleen het doorgaand verkeer -zowel sluipverkeer als ongewenst recreatief verkeer- wordt voortaan geweerd.
Een blik op de kaart leert bovendien dat in veel gebieden op betrekkelijk korte afstand achter de dijk een provinciale weg loopt, die vaak nog sneller is ook. Alleen kiest een flink deel van het gemotoriseerd verkeer voor de dijk, om dezelfde reden als de fietser: het uitzicht. Helaas gaat hier het plezier van de een ten koste van de ten koste van dat van de ander. Als de auto op een van de twee oevers de baas blijft, maar de weg op de andere oever wordt teruggegeven aan fietser en wandelaar zou dat een enorme stap vooruit zijn in de bescherming van kwetsbare routes.
Tenslotte: het laatste wat er moet gebeuren om het probleem op de dijkwegen aan te pakken is wegverbreding, of het aanleggen van een parallel fietspad. In beide gevallen zal deze route, die verkeersluwer hoort te worden, nóg meer verkeer aantrekken.
Paulus Jansen 